Udako eguzkiak olatuen gainean dantzan egiten du, askori urpeko eremuak urpekaritza bidez esploratzera deituz. Urpekaritza egiteak poza eta abentura izugarria eskaintzen duen arren, osasun arrisku potentzialak ere baditu, batez ere deskonpresio gaixotasuna, normalean "deskonpresio gaixotasuna" deitzen dena.
Deskonpresio gaixotasuna ulertzea
Deskonpresio gaixotasuna, urpekariaren gaixotasuna, saturazio gaixotasuna edo barotrauma bezala ezagutzen dena, urpekaria presio handiko inguruneetatik azkarregi igotzen denean gertatzen da. Urpekaritzan zehar, gasak, batez ere nitrogenoa, gorputzeko ehunetan disolbatzen dira presio handiagoaren pean. Urpekariak azkarregi igotzen direnean, presioaren jaitsiera azkarrak disolbatutako gas horiek burbuilak sortzen dituzte, eta horrek odol-zirkulazioa murriztea eta ehunen kalteak eragiten ditu. Egoera hau hainbat sintomatan ager daiteke, sistema muskuloeskeletikoari eraginez eta konplikazio larriak sor ditzake.
Deskonpresio gaixotasunaren inguruko estatistikak kezkagarriak dira: hilkortasun-tasa % 11ra irits daiteke, eta ezgaitasun-tasa, berriz, % 43ra, egoera honen larritasuna azpimarratuz. Urpekariak ez ezik, urpekari ez-profesionalak, arrantzaleak, altitude handiko hegalariek, obesitatea duten pertsonek eta arazo kardiobaskularrak dituzten 40 urtetik gorakoek ere deskonpresio gaixotasuna izateko joera dute.
Deskonpresio gaixotasunaren sintomak
Deskonpresio-gaixotasunaren sintomak normalean besoetan edo hanketan mina izaten dira. Larritasun aldakorra izan dezakete, honela sailkatuz:
Arina: Azkura larruazalean, orbanak eta min arina gihar, hezurretan edo artikulazioetan.
Moderatua: Gihar, hezur eta artikulazioetako mina larria, sintoma neurologiko eta gastrointestinal batzuekin batera.
Larria: Nerbio-sistema zentraleko asaldurak, zirkulazio-gutxiegitasuna eta arnasketa-disfuntzioa, eta horrek kalte iraunkorrak edo baita heriotza ere eragin dezake.
Ikerketek adierazten dute deskonpresio-gaixotasun larrien kasuen % 5-25 inguru sistema neurologikoan, arnasketa-sisteman eta zirkulazio-sisteman izandako kalteak direla, eta lesio arinek edo moderatuek, berriz, larruazala eta sistema linfatikoa kaltetzen dituztela, % 7,5-95 inguru izanik.
Oxigeno hiperbarikoaren terapiaren eginkizuna
Oxigeno hiperbariko (HBO) terapia deskonpresio-gaixotasunaren tratamendu eraginkorra eta frogatua da. Esku-hartzea eraginkorrena da egoeraren fase akutuan ematen denean, emaitza sintomen larritasunarekin estu lotuta dagoelarik.
Ekintza-mekanismoa
HBO terapiak pazientearen inguruko ingurumen-presioa handituz funtzionatzen du, eta horrek ondorio garrantzitsu hauek dakartza:
Gas burbuilen txikitzea: Presioaren igoerak gorputzeko nitrogeno burbuilen bolumena murrizten du, eta presio handiagoak, berriz, nitrogenoa burbuiletatik inguruko odolera eta ehunen fluidoetara difusioa bizkortzen du.
Oxigeno Trukea Hobetua: Tratamenduan zehar, pazienteek oxigenoa arnasten dute, eta horrek gas burbuiletan nitrogenoa ordezkatzen du, oxigenoaren xurgapen eta erabilera azkarra erraztuz.
Zirkulazio hobetua: Burbuila txikiagoak odol-hodi txikietarantz bidaiatu dezakete, infartuaren eremua minimizatuz eta odol-fluxua hobetuz.
Ehunen Babesa: Terapiak ehunen gaineko presioa arintzen du eta zelulen kalteak izateko probabilitatea murrizten du.
Hipoxiaren zuzenketa: HBO terapiak oxigenoaren presio partziala eta odoleko oxigeno edukia igotzen ditu, ehunen hipoxia azkar zuzenduz.
Ondorioa
Ondorioz, oxigeno hiperbariko terapia tresna ezinbestekoa da deskonpresio gaixotasunaren aurka, berehalako onurak eta bizitza salbatzeko modukoak eskaintzen baititu. Urpekaritzarekin lotutako arriskuei eta HBO terapiaren eraginkortasunari buruzko kontzientzia handiagoarekin, urpekariek eta gaixo egon daitezkeenek erabaki informatuak har ditzakete beren osasuna babesteko.
Argitaratze data: 2024ko abuztuaren 27a